Juist in coranatijd: kiezen voor geluk
Als je je kunt ontspannen, midden in verwarring,
dan zul je helderheid vinden.
Als je je kunt ontspannen, midden in onzekerheid,
dan zul je zekerheid vinden.
Als je je kunt ontspannen, midden in kwetsbaarheid,
dan zul je je kracht vinden.
Als je je kunt ontspannen, midden in onrust,
dan zul je vrede vinden.
Erik van Zuydam
Be the change you want to see in the world – Gandhi
De coronacrisis doet de wereld op zijn grondvesten daveren. Het zet onze beelden van de wereld, mensen, systemen en samenleven op zijn kop. Velen filosoferen over de wereld na de coronacrisis, die nooit meer hetzelfde zal zijn. We zijn nog nooit zo massaal gedwongen om te zien, te weten en te voelen dat dit een wereldschokkende verandering is.
Dé hamvraag die zich op vele niveaus stelt, is dan ook: hoe gaan we met de coronacrisis om? Het feit dat dit gebeurt, daar kunnen we niets aan doen. Het goede nieuws is, dat we wel kunnen nadenken, voelen en beslissen hoe veerkrachtig om te gaan met de nieuwe uitdagingen. Ons antwoord zal bepalend zijn in hoe de wereld er na de coronacrisis zal uitzien: back to normal of kiezen we ervoor om daadwerkelijk de verandering te leven die we in de wereld willen zien?
Deze crisis zal niet opgelost worden door één wereldleider of met één groot wereldplan. Deze zal en kan wel opgelost worden doordat ieder van ons zijn persoonlijk leiderschap opneemt. En als we al deze krachten bundelen, zijn we samen sterk en kunnen we samen verandering realiseren.
Dit betekent dat we onszelf opnieuw moeten heruitvinden. Want: wat is die verandering die we in de wereld, in ons land, in onze omgeving, in ons gezin en in ons eigen leven willen zien?
Met andere woorden: waar gaat het leven, jouw leven over? Wat doet er werkelijk toe?
Veerkrachtig omgaan met verandering: verbinding als sleutel
Enkele dagen geleden nam ik deel aan het webinar van The organisation of the future over “De kracht van de crisis”. Als ik nadien navoelde, viel me één ding op: het sleutelwoord om veerkrachtig om te gaan met deze crisis en om tot verandering te komen, is: verbinding. Verbinding vanuit care en compassion met jezelf en je geliefden, met elke sociale groep waartoe je behoort en met de hele wereld. James Bampfield nam ons mee in een meditatie om ons (opnieuw) hiermee te verbinden en om vervolgens te kijken wat zich toonde, welk nieuw stuk van onszelf zich wil ontwikkelen om hiermee bij te dragen aan deze coronacrisis.
Maar: als je angstig bent, je je depressief voelt, stress ervaart om werk en kinderen te combineren of je je zorgen maakt over hoe te leven met corona, geraak je de verbinding met jezelf kwijt. Daardoor krijg je het gevoel van geleefd te worden of verdwaald te geraken in de coronacrisis. Je wordt geleefd door de inhouden van je gedachten, je gevoelens en de omstandigheden. Hierdoor ontbreekt het je aan rust, zorgeloosheid, vertrouwen, bezieling, helder zien of basaal geluk.
4 tips om je weer te verbinden met jezelf en te kiezen voor geluk
Graag deel ik volgende tips met je om je weer te verbinden met jezelf. Nu ja: “tips” is misschien niet het juiste woord. Het is eerder een keuze voor geluk door ontvankelijk te leren zijn voor onze roerloze, onverstoorbare, vrije aard van ons wezen. Als je hierin plaats neemt, laat je je angst, stress of verwarring aanraken door liefde. En als angst, stress of verwarring aangeraakt wordt door liefde, mag ze waar zijn en ontspant ze. Juist door angst, stress of verwarring de warmte van je liefdevolle aandacht te geven, ervaar je precies op deze plek verbinding en geluk.
- Acceptatie: openstaan voor wat zich voordoet
Er is lijden: het coronavirus verspreidt ziekte, pijn, verdriet en zelfs de dood. Het doet ons beseffen dat het leven onvoorspelbaar en eindig is. Maar dit is niet de oorzaak van het lijden. De oorzaak is wel onze houding ten opzichte van wat er nu gebeurt: we willen dit helemaal niet, we verzetten ons of trekken ons terug. Daardoor ontstaat het lijden. We kunnen dit lijden opheffen door juist open te staan voor wat er zich voordoet in ons leven en ziekte, pijn en dood te omarmen als iets wat bij het leven hoort.
- Vergankelijkheid begrijpen om de controle te lossen en te waarderen
We kunnen niets verwerven: er is geen garantie op gezondheid, geluk, liefde, genegenheid of vriendschap. Alles verandert, alles evolueert en het kan in één klap omkeren. We kunnen dan ook beter voluit leven in het heden en de touwen lossen over onze verwachtingen naar de toekomst. Dat betekent dat we de grip moeten loslaten. Dit betekent niet dat we ons moeten laten gaan. Het betekent wel dat we kunnen ophouden met vechten tegen wat er gebeurt, en handelen naar de veranderingen die zich voordoen. Dit maakt ons ook bescheiden: niemand, zelfs machtige mensen, weet wat het coronavirus in petto heeft. Sogyal Rinpoché stelt: “Veranderlijkheid en dood hangen samen.” Het besef van vergankelijkheid is het beste middel om het leven te waarderen, de juiste prioriteiten te stellen en hiernaar te handelen.
Als alles veranderlijk is, waaraan zouden we ons dan hechten? Munten die je in een toegeknepen vuist houdt, met de duim naar beneden, vallen op de grond als je je vuist opent. Dus houden we onze hand gesloten. Richt je duim hemelwaarts om je hand te kunnen openen. De munten blijven mooi liggen, maar zelf kun je vrij bewegen. Op die manier sta je open.
- Angst erkennen om wijs te reageren
Angst helpt ons om risico’s in te schatten en daar gepast op te reageren zodat we bij gevaar kunnen overleven. Gezonde angst helpt ons dan ook om objectief te kijken en eerlijk zaken af te wegen. Angst is ongezond als het ons belemmert om adequaat te reageren. Als we de angst tegemoet treden met openheid en zonder oordeel, kunnen we deze onder ogen zien. Door de confrontatie aan te gaan met angst, keren we ons er niet langer van weg, is ze niet langer verlammend en gaan we helder zien hoe wijs om te gaan met de situatie en welk antwoord passend is.
- Welke beste versie van jezelf wil geboren worden?
Het coronavirus dwingt ons om het beste van onszelf te geven. We hebben een crisis nodig waarin we niets anders kunnen doen dan te vertrouwen op onze kracht en groei van ontwikkeling. We worden tot stilstand gedwongen waardoor het onbewuste ons iets duidelijk kan maken, iets groter dat aan het werk is. Het geeft ons de kans om te ontdekken welke beste versie van onszelf hier wil geboren worden als bijdrage aan deze crisis en aan de wereld.
Kiezen voor geluk om samen veerkrachtig om te gaan met deze coronacrisis
Het is dus door juist de angst, de vergankelijkheid en het lijden in de ogen te kijken dat veerkracht ontstaat en we in staat zijn om veerkrachtig met deze coronacrisis om te gaan en om onszelf en de wereld opnieuw uit te vinden en te kiezen voor wat echt belangrijk is.
Toen ik in 2009 afstudeerde aan de School voor Zijnsoriëntatie schreef ik de volgende gelofte:
Ik wil mijn oneindige en allesomvattende hart leven
met de smaak van helderheid, van gevoeligheid, van compassie, van vuur en passie.
Opdat liefde mag stromen
en de harten raken van alle levende wezens.
Dit is mijn bijdrage aan de postcoronawereld: met mijn liefde, openheid, mildheid, helderheid, integriteit, diep weten en gevoeligheid jou nabij zijn om de angst, vergankelijkheid en het lijden in de ogen te zien. Om je te leren plaats te nemen in je roerloze, onverstoorbare en vrije aard. Zodat je angst, stress of verwarring aangeraakt wordt door liefde. Om vervolgens vanuit jouw veerkracht te kijken welke beste versie van jezelf geboren wil worden als jouw bijdrage aan deze wereld.
Zo kies jij juist in deze coronatijd, voor verbinding en geluk.
Meer weten over hoe jij kan kiezen voor geluk? Lees er meer over in:
