Hoe doe je dat, omgaan met stress? In vier stappen uit de “ik ren dus ik ben modus”.

You can’t stop the waves, but you can learn to surf. Kabat-Zinn

In ons dagelijks leven leven we meestal vanuit de doe-modus. Dit is de modus waarin we zaken actief doen, een situatie aanpakken, plannen maken, doelgericht ergens aan werken. Deze waardevolle modus zorgt ervoor dat de economie draait, dat er onderwijs is, dat er gezondheidszorg is waardoor er heel wat zaken zijn die ons leven aangenamer maken. De doe-modus hiervoor inzetten, is heel waardevol en noodzakelijk.

Maar: in ons leven is niet alles te controleren. De wetmatigheid van het leven is niet te voorspellen en verandert voortdurend. We kunnen ziek worden, iemand overlijdt, je wordt ontslagen. Deze wetmatigheden kan je niet veranderen. Hiermee omgaan vanuit de doe-modus helpt niet. Want: je vecht tegen de bierkaai en dit geeft meer stress en frustratie.

In zulke omstandigheden kunnen we de bewuste stap zetten van de actieve doe-modus naar een toestand van zijn. In de zijn-modus handelen we niet. We zijn, hier en nu, met dat wat er is. We zijn aanwezig bij wat er is, het mag er gewoon zijn. Dit kunnen we radicaal opvatten: alles mag er zijn. Zowel rust, opgewekt zijn, je goed voelen. Als onrust, verdriet, boosheid. In de zijn-modus observeer je en ben je aanwezig zonder enige voorwaarde. Zo leer je zien dat dingen komen en gaan en dat het leven een stroom van verandering is.

Ik vertel je graag het vier stappenplan om uit de “ik ren dus ik ben modus” te stappen. Pas het toe om veerkrachtiger met stress om te gaan.

Stap 1. Stoppen met doen

De eerste stap is stoppen met je dagelijkse activiteiten, je onderbreekt wat je aan het doen bent. Voor de meeste mensen is dit de moeilijkste stap. De menselijke geest heeft immers de neiging om door te gaan op het ingeslagen pad. Eerst even afwerken, eerst dat even doen, … Het is net alsof we in een tunnel zitten: hoe meer energie we erin stoppen, hoe sneller we gaan en hoe nauwer de tunnel wordt. Het onderbreken van onze activiteiten is niet eenvoudig en vraagt moed.

Stap 2. Landen in het hier en nu

Bij de volgende stap, het landen in het hier en nu, scherpen we onze aandacht aan. We focussen op het hier en nu. De geest die misschien heel onrustig was, wordt hier op een vriendelijke manier ‘getemd’. Niet in de zin dat we gaan vechten tegen de onrust, dat zou immers alleen maar meer onrust en stress genereren. We kiezen er voor om op een positieve en stabiele manier te investeren in het aanwezig zijn in ‘het hier en nu’. We investeren in stabiliteit door een focus op het nu.

Stap 3. Je openen voor gedachten, gevoelens en gewaarwordingen

Tijdens de derde stap, openen voor gedachten, gevoelens en gewaarwordingen, maak je gebruik van de stabiliteit die zich tijdens het landen ontvouwde. Je observeert vanaf deze stabiele plek de gedachten, emoties en lichamelijke gewaarwordingen die zich ontvouwen. Deze observatie gebeurt onvoorwaardelijk, in de meest eenvoudige zin van het woord. Wat er ook komt, je kijkt ernaar. Merk ook de directe omgeving en omgevingsgeluiden op en laat ze toe in je bewustzijn. De aandacht is gefocust op het huidige moment, zowel extern als intern, en niet op verleden of toekomst. Dit betekent daarom niet dat je je niet zou kunnen herinneren wat je gisteren of vorige week hebt gedaan. Het betekent ook niet dat je niet mag plannen. Het betekent wel dat je hier en nu opmerkt dat er een herinnering is. Je beseft: ‘dit is herinneren’ of ‘dit is plannen’.
Door deze afstand leer je gedachten te bekijken als gebeurtenissen in de wereld en niet als ‘de waarheid’. Dat betekent dat je observeert en aanwezig blijft, ongeacht de inhoud van wat zich aan je laat zien. Het is als het ware een venster op het nu. Wat zich ook aandient in het nu, je kunt het gewoon observeren.

Je leert op een niet oordelende manier aandacht hebben voor lichamelijke sensaties, emoties of gedachten. Het onvoorwaardelijke van deze derde stap zit hem vooral in het gegeven dat je ook ten aanzien van oordelen een oordeelloze houding aanneemt. Alles mag er in deze toestand zijn.

Stap 4. Wijs handelen

Het resultaat van de drie voorgaande stappen is wijsheid. Op basis van de verworven stabiliteit, de afstand van het probleem en zo veel mogelijk informatie, met verschillende gezichtspunten, stap je opnieuw actief in de werkelijkheid. Je onderneemt mindful actie in het volle besef van wat je aan het doen bent. Het is een heel gegronde vorm van aanwezig zijn, waarbij al je zintuigen worden aangesproken. Je neemt je beslissing op basis van de informatie die voorhanden is.

Je bent uit de “ik ren dus ik ben modus” gestapt. Hiermee heb je keuzevrijheid bij het omgaan met stress. Onze gewone manieren van reageren op stress zijn: vechten, vluchten of bevriezen. Door bij stress te stoppen met doen, te landen in het hier en nu, je te openen voor je gedachten, gevoelens en gewaarwordingen kan je wijs kiezen hoe je met de stress of de situatie die je stress geeft, omgaat.

Hulp nodig om dit toe te passen?

In mijn coachings leer ik je om deze stappen toe te passen zodat je zelf uit de “ik ren dus ik ben modus” kan stappen. Via de contactpagina maak je een afspraak.